گونشلی

مقدمه  :

انسان از اوان تاریخ تحریری خود به موضوع رهبری علاقمند و كنجكاو بوده است و تاریخ اهمیت رهبران خوب را در زندگی، رفاه، سعادت و ترقی ملت‌ها مبرهن می‌سازد. در سده اخیرنیز به جهت اهمیت و ارززش موضوع بیش از سه هزار مطالعه و تحقیق تا سال ۱۹۸۰ درباره رهبری انجام گرفته است و تعداد پژوهش‌ها در دهسال گذشته در بیشتر رشته‌ها بیش از تعداد آن از تاریخ بشر تا آن زمان بوده است. از طرفی هر سال روشن و مبرهن می‌گردد كه رهبری اثربخش، در تمام سطوح جامعه و در تمامی سازمانها، برای حل و انطباق با مسائل اجتماعی و اقتصادی رو به رشدی كه جهان با آنها مواجه است، حیاتی می‌باشد. امروزه مهندسی مجدد ( باز اندیشی بنیادین و طراحی نو و ریشه‌ای فرآیندها) برای دستیابی به بهبود و پیشرفتی شگفت‌انگیز در معیارهای حساس، دستیابی به كیفیت جهانی ( استانداردهای ISO 9000[1] ) و تشكیل واحدهای فعال پژوهشی نوآوری در محصول و فرآیند) لازمه تولید و عرضه كالاهای با كیفیت بهتر و قیمت مناسبتر به بازارهای جهانی و منطقه‌ای است.

از سوی دیگر ساختارهای گروهی سازمانها تا به آن حد پیشرفته‌اند كه جزء اصلی سازمانهای نوین را به جای « تك شغل سنتی » گروه‌های موضوع روز مقوله «تواناسازی» افراد و گروه‌ها و فلسفه «خود رهبری» است. و افزودن بهره‌وری مؤسسات تنها با توجه به استفاده از حداكثر توانایی‌های كاركنان، ترغیب آفرینندگی آنان، ارتقاء انگیزه و بكارگیری سبكهای رهبری صحیح و كسب رضایت آنان ممكن می‌باشد.

بنابراین، رهبری سازمانی موضوع بسیار پراهمیت و پیچیده‌ای است و پژوهشگران و اندیشمندان كشورهای توسعه یافته مساعی بسیاری را صرف شناخت و بهبود آن می‌نمایند. به عنوان مثال «پژوهشگران ژاپنی با دقت بسیار روند مدلها و تئوری‌های رهبری سازمانی را زیر نظر دارند، وبه محض انتشار و ارائه مدلی جدید، آن را در سازمانهای مدلها و تئوری‌های رهبری سازمانی را زیر نظر دارند، و به محض انتشار و ارائه مدلی جدید، آن را در سازمانهای ژاپنی آزمون می‌كنند و نتایج حاصل ار با موشكافی به بحث می‌گذارند، باشد كه گامهای آنها را، در تمدن جهانی سرعت بخشد» ( نقل از خلیلی، صفحه ۱۸۳).

«لیكن روشنفكران و صاحبان اندیشه در كشورهای توسعه نیافته اكثراً‌ از فعالیت‌های علمی كاربردی و پژوهش‌های میدانی بومی دور مانده‌اند. هنوز بر ما روشن نیست كه سازمانهای موفق كشورمان كدامند، چه ویژگی‌هایی دارند، تاریخچه و سابقه رشد آنها چیست. نقش مدیران در آنها چه بود، شیوه های مدیریت، آموزش، ارتقاء، استخدام و… در آنجا چگونه است. و صدها پرسش دیگری از این دست بدون پاسخ باقی مانده است» ( نقل از خلیلی، صفحه ۱۸۲). از طرفی « پژوهش به ویژه در زمینه‌های سازمان و مدیریت علاقمندان چندانی ندارد، و انگشت شمار علاقمندان هم ابزار و امكانات اجرایی كافی در اختیار ندارند» ( نقل از خلیلی، صفحه ۱۸۲). « لذا ضروری است كه بخش دولتی به صورتی سازمان یافته تحقیق و توسعه را در زمینه مدیریت و سازمان با جدیت تمام آغار نماید، تا از این رهگذر به توان راه حلهای بومی سازمانهای كشور را چشم داشت» ( خلیلی، صفحه ۱۸۳).

در این جا جنبه های روش شناسی این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد. ابتدا روش پژوهش، جامعه آماری، نمونه آماری، شیوه نمونه گیری، ابزارهای تحقیق و ویژگی های آنها بررسی می شود و در آخر شیوه اجرا و روش تجزیه و تحلیل داده ها بررسی می گردد.

۳-۱- روش تحقیق

در این پژوهش از روش نیمه تجربی یا شبه تجربی استفاده شده است. زیرا امكان كنترل با دستكاری متغیرها، بطور كامل وجود ندارد. در طرحهای تحقیقی نیمه تجربی، محقق به كنترل و نظارت برخی از عوامل می پردازد كه در حوزه تحقیق وجود دارد و سبب بی ارزشی روایی داخلی و خارجی یافته های تحقیق می شود. در واقع این گونه طرحها زمانی به كار برده می شود كه امكان اجرای طرحهای تجربی حقیقی ( كه بر بنیاد كنترل و بازبینی شدید از تمام عوامل ناخواسته و نامربوط در موقعیت تجربی استوار است) وجود ندارد. البته به علت وجود محدودیت هایی كه در گزینش و تقسیم آزمودنی ها و دستكاری شرایط تجربی در تحقیقات علوم انسانی و تربیتی وجود دارد، محققان این علوم اغلب به استفاده از  این نوع طرحهای تحقیقی نیمه تجربی ناگزیر می شوند ( نادری و سیف نراقی ۱۳۸۲).

فهرست……………………………………………………………………………………………… ۲