گونشلی

- مقدمه

در سالهای آغازین هزاره سوم كشورهای جهان سعی دارند كه سهم بیشتری از تجارت جهانی را به خود اختصاص دهند. برای نیل به این هدف باید بتوانند توان رقابت پذیری خود را افزایش دهند و این امر جز از طریق ارتقای بهره وری امكان پذیر نخواهد بود. بررسی سهم رشد بهره وری كل عوامل تولید در رشد اقتصادی در كشورهای     توسعه یافته یا در حال گذار بیانگر این واقعیت است كه در دو دهه گذشته در این كشورها سعی شده سهم عمده ای از رشد اقتصادی از طریق رشد شاخص های بهره وری كل عوامل تامین شود. در صورتیكه كشور ایران بخواهد سطح توسعه یافتگی خود را به سطح كشورهای فوق برساند بجز ارتقای بهره وری سازو كار دیگری دراختیار ندارد.
-۲تاریخچه بهره وری
به طور رسمی و برای نخستین بار لغت بهره وری توسط فردی به نام  كنه در سال ۱۳۷۶ میلادی در مقاله ای به كار برده شد. بیش از یك قرن بعد یعنی در سال ۱۸۸۳ میلادی شخص دیگری به نام لیتر بهر وری را قدرت و توانایی تولید كردن تعریف كرد و در واقع اشتیاق به تولید كردن را همان بهره وری دانست. از اوایل قرن بیستم این لغت دارای مفهوم دقیق تری شد و برای اولین بار در تعریف آن ارتباط بین ستانده و داده مطرح شد. در سال ۱۹۰۰ میلادی ارلی بهره وری را ارتباط بین بازده  و وسایل كار به كار رفته برای تولید بازده تعریف كرد. و بالاخره شخصیت های حقیقی و حقوقی تعاریف دیگری از بهره وری به شرح زیر مطرح ساختند:
سازمان همكاری اقتصادی اروپا:  در سال ۱۹۵۰  تعریف كامل تری از بهره وری به شرح زیر مطرح ساخت:
بهره وری خارج قسمت بازده به یكی از عوامل تولید است به دین ترتیب می توان از بهره وری سرمایه ، بهره وری مواد و … نام برد.
استر فیلد:  بهره وری را نسبت بازده سیستم تولیدی به مقدار یك یا چند عامل تولید استفاده شده تعریف كرد.
اشتاینر: از بهره وری به عنوان معیار عملكرد یا توانایی موجود برای تولید كالا یا خدمت  یادكرد  . سیگل: بهره وری را نسبت میان ستانده و نهاده مرتبط با عملیات تولیدی مشخص و معیین تعریف می كند.
سازمان بین المللی كار : در تولید محصولات مختلف ادغام چهار عامل زمین ، سرمایه ،كار و سازماندهی را ضروری می داند. گفته می شود كه نسبت تركیب این عوامل به محصولات معیاری برای سنجش بهره وری است.
آژانس بهره وری اروپا:  بهره وری را درجه استفاده مناسب و موثر از هر یك از عوامل تولید  معرفی می كند. این آژانس در تعریف دیگری كه ارایه می دهد بهره وری یك بنگاه را دیدگاه فكری آن در بهبود بخشیدن به وضعیت موجود می داند. براساس نظرات این سازمان انسان می تواندكارهایش را هر روز بهتر از پیش انجام داده و نتایج بهتری به دست آورد.
كندریك و كریمر:  از جمله صاحب نظران مقوله بهره وری بودند كه در تعاریف خود از عبارات بهره وری جزیی و بهره وری كلی استفاده كردند.
سومانت: در سال ۱۹۷۹ میلادی بهره وری كل عوامل را مطرح ساخت كه تحولی در تعاریف ارایه شده برای      بهره وری بود وی در تعریف خود نسبت بازده ملموس به نهاده ملموس را  عنوان كرد.
-۳تعریف بهره وری
پرسشی كه در وهله نخست به ذهن هر خواننده ای متبادر می شود این است كه بهره وری چیست؟ برای پاسخ به این پرسش از طرف صاحب نظران علم بهره وری تعاریف گوناگونی ارائه شده كه مجموعه آن را می توان در یك كتاب جمع آوری كرد. یكی از بهترین تعاریفی كه تاكنون برای بهره وری ارائه شده تعریف زیر می باشد:
بهره وری یعنی : درست انجام دادن كار درست
در تعریف فوق درست انجام دادن كار را كارائی نیز می گویند یعنی اینكه از حداقل مواد ، حداكثر محصول برداشت شود یا از مقدار معینی مواد محصولی با كیفیتی بالاتر تولید شود. اگر به تعریف ارائه شده برای     بهره وری توجه شود جزء دیگر آن كار درست انجام دادن است كه اصطلاحا به آن اثربخشی می گویند. مثلا ممكن است با مصرف كمتر مواد،محصول بیشتری تولید كرد ولیكن این محصول كیفیت مطلوب مورد نظر مشتری را نداشته باشد. در این حالت كارائی واقع شده است ولیكن چون محصول فاقد كیفیت لازم است از این رو اثر بخش نبوده و نمی تواند رضایت مصرف كننده را جلب كند. بنابراین ملاحظه می شود كه تحقق كارائی و یا اثربخشی به تنهایی موجب افزایش بهره وری نخواهد شد. به عبارت دیگر در مقوله بهره وری باید اولا كاری كه انجام می شود كار درستی
(یعنی مفیدی) باشد و ثانیا این كار به بهترین نحو انجام شود. با تحقق این دو شرط می توان اطمینان حاصل كرد كه بهره وری محقق شده است.

فهرست مطالب

عنـــــــوان
صفحه

۱-مقدمه………………………………………………………………………………………………….
۲ -تاریخچه……………………………………………………………………….

۳-تعریف بهره وری………………………………………………………………………………
۴- تفاوت بهره وری با تولید………………………………………………………………………………….
۵- اهمیت بهره وری…………………………………………………………………..
۶- سطوح بهره وری…………………………………………………………..
۷-چرخه مدیریت بهبود بهره وری…………………………………………………………………..
۸- تعریف شاخص های بهره وری…………………………………………………………………….
۹- انواع شاخص های بهره وری…………………………………………………………………….
۱۰-اثربخشی……………………………………………………………………………….
۱۱-سطوح مختلفی كه شاخص های بهره وری برای اندازه گیری می شوند……….
۱۲-واحد اقتصادی…………………………………………………………………………..
۱۳- ارزش افزود………………………………………………………………………………………
۱۴- روش های محاسبه ارزش افزوده ……………………………………………………………..
۱۵- ارزش ستانده…………………………………………………………………………….
۱۶-مصرف واسطه…………………………………………………………………………
۱۷-جبران خدمات كاركنان……………………………………………………………
۱۸-تشكیل سرمایه………………………………………………………………….
۱۹-ارزش موجودی سرمایه………………………………………………………….
۲۰-انرژی……………………………………………………………………
۲۱- شاخص های تعدیل…………………………………………….
۲۲- تمرین عملی ۱ ……………………………………………………….
۲۳- تمرین عملی ۲ …………………………………………………..
۲۴- محاسبه ارزش افزوده از سه روش……………………………….
۲۵- منابع و مآخذ…………………………………………..

دانلود فایل