گونشلی

مقدمه
انسان در زندگی روزمره خود با استرس ها و فشارهای متعدد ی روبرو است. دوران نوجوانی كه ا ز آن به نام دوره بحران طوفان و استرس تا دوره زایش دوباره یاد كرده اند یكی از حوادث  پراسترس زندگی هر فردی است. نوجوان در این دوره از طرفی با گذر از دوره كودكی به بزرگسالی با تغییرات وسیع جسمانی و رشد شناختی مواجه بوده و از طرف دیگر با مسائلی همچون رشد هویت، دستیابی به استقلال از خانواده در عین حفظ ارتباط با آن، پذیرفتن نقش‌های اجتماعی در ارتباط با گروه همسالان و تصمیم‌گیری درباره آینده و شغل روبرو است. دوران نوجوانی زمان كشف یا آگاهی از ارزشهای فرهنگی و معنوی ودوران  تضادها وتعارض‌ها، تخیل و رویاها وسن مشكلات و مسائل اوست.  استرس های نوجوانی گستره ای  از وقایع روزمره‌ای  همچون، انجام ندادن تكالیف مدرسه، نداشتن آمادگی كافی برای امتحان، گم كردن وسایل و اختلاف با دوست همكلاسی تا وقایع عمده ای همچون طلاق والدین، اعتیاد یكی از والدین، بیماری یا مرگ یكی از اعضای خانواده را دارد. به اعتقاد هولمز  و راهه  (۱۹۶۷) هر حادثه ای كه نیاز به سازگاری قابل ملاحظه ای در زندگی فرد داشته باشد ممكن است استرس زا باشد. آنچه  كه این موضوع را با اهمیت تر جلوه می‌كند، شیوه كنار آمدن با این استرس زا هاست. برخی افراد به هنگام وقوع مشكل تمام نیرو و اندیشه خود را در جهت حل مشكل بسیج می‌نمایند وبرخی بر عكس به عوارض  و پیامدهای مشكل می پردازند به گونه ای كه تنها سعی می‌كنند از پیامدهای هیجانی آن بكاهند، در حالیكه مشكل همچنان به قوت خود حل نشده باقی است. درهر صورت، استرس بر این دو دسته افراد آثار متفاوتی برجای می‌گذارد. دسته اول افرادی سازگارتر كم استرس تر و خوش بین ترند چون به مشكل به عنوان موضوعی حل شدنی می نگرند و دسته دوم رنجورتر  مضطرب تر، افسرده تر وبدبین ترند چرا كه استرس‌ها را همچون كوهی  كه سایه خود را بر زندگی آنها گسترانیده، می بینند. در این میان نوجوانان با دلمشغولی هایی همچون تكلیف مدرسه، سازگاری با گروه همسالان، برآورده كردن تقاضاهای والدین ، انتخاب رشته تحصیلی و آمادگی برای كنكور دانشگاه و اندیشیدن به آینده تحصیلی و شغلی  مواجهند كه هر یك به نوبه خود فشار روانی عدیده ای را به زندگی‌شان تحمیل می‌‌كند. در این میان آنچه كه اهمیت و ضرورتش را نمایان می‌سازد قدرتمند كردن نوجوانان به شیوه ها و راهكارهایی صحیح در جهت كنار آمدن با این استرس زاهاست، تا بتوانند از این مراحل با حفظ سازگاری و سلامت روان عبور كرده و با مشكلات به عنوان پدیده‌هایی حل شدنی مواجه شوند، نه آنكه از آنها اجتناب كنند.

۱-۱- بیان مساله
نوجوانی دوره ای بین كودكی و بزرگسالی است كه او را با زنجیره ای از موانع تحولی و چالش های عدیده ای روبرو  می‌سازد. درابتدا تكالیف طبیعی همچون تحول هویت و دستیابی  به استقلال و سازگاری با همسالان وجود دارد. مرحله دوم گذر از كودكی به بزرگسالی است كه باتغییرات فیزیولوژیكی در بدن و تحول شناختی مشخص می‌شود. این مرحله زمانی است كه فرد نیازمند انجام نقش های اجتماعی در رابطه با همسالان و افرادی از جنس مخالف، انجام تكالیف مدرسه وتصمیم گیریهایی در رابطه با شغل می‌باشد (فرایدنبرگ ،۱۹۹۷). از آنجا كه تغییرات و وجود تكالیف متفاوت نوجوان رادر معرض استرس عدیده ای قرار می دهد، لزوم واهمیت سازگاری و كنار آمدن با این استرس ها در این دوره  نمایان می‌گردد. با توجه به  این مقدمه اندكی به راهبردها و مهارتهای كنار آیی می پردازیم. كنار آمدن، متشكل از پاسخهایی (افكار، احساسات واعمالی ) است كه فرد در برخورد  با موقعیت های مشكل داری كه درزندگی روزمره و در شرایط خاص با آنها مواجه می‌شود، بكار می‌گیرد.  گاهی اوقات مشكلات حل می شوند و گاه در تلاش فردی برای برخورد با محیط مورد اغماض قرار می‌گیرند (فرایدنبرگ، ۱۹۹۷).

فهرست مطالب

فصل اول            ۱

مقدمه     ۲

۱-۱- بیان مساله    ۳

۱-۲- ضرورت و اهمیت تحقیق          ۸

۱-۳- اهداف تحقیق ۱۲

۱-۴- فرضیه های پژوهش    ۱۳

۱-۵- متغیرهای پژوهش       ۱۳

تعریف اصطلاحات ۱۴

۱-۶- تعاریف نظری‌و عملیاتی متغیرها ۱۴

۱-۶-۱- مهارتهای مدیریت بر استرس   ۱۴

تعریف عملیاتی      ۱۵

۱-۶-۲- سبك كنارآیی اجتنابی            ۱۶

تعریف عملیاتی      ۱۶

۱-۶-۳- سبك اسناد منفی       ۱۷

تعریف عملیاتی      ۱۷

۱-۶-۴- سلامت روانی        ۱۷

تعریف عملیاتی      ۱۸

۱-۶-۵- دانش آموز ۱۸

۱-۶-۶- پایه تحصیلی          ۱۸

۱-۶-۷- جنسیت     ۱۸

خلاصه   ۱۹

فصل دوم ۲۰

مقدمه     ۲۱

۲-۱- استرس یا فشارروانی   ۲۱

۲-۲- تعریف استرس           ۲۲

۲-۳- مدلهای استرس           ۲۳

۲-۳-۱- مدل محرك            ۲۳

۲-۳-۲- مدل پاسخ  ۲۴

۲-۳-۳- مدل تعاملی            ۲۹

۲-۴- ارزیابی های شناختی   ۳۰

۲-۵- استرس زاهای بالقوه    ۳۲

۲-۵-۱- فجایع ( وقایع آسیب زا )        ۳۲

۲-۵-۲- تاثیر وقایع مهم زندگی           ۳۳

۲-۵-۳-گرفتاریهای روزانه   ۳۴

۲-۶- استرس نوجوانی         ۳۷

۲-۶-۱- تأثیر محیط            ۴۰

۲-۶-۲- نشانه های استرس در نوجوانی            ۴۳

جدول ۲-۱: نشانه های استرس نوجوانی به نقل از فرایدنبرگ ۱۹۹۷ ۴۶

۲-۷- تعریف كنار آمدن        ۴۷

۲-۷-۱-كنارآمدن از دیدگاههای مختلف  ۴۸

۲-۷-۲- نظریة لازاروس دربارة كنارآمدن          ۴۹

۲-۷-۳- شیوه های مختلف كنار آیی     ۵۱

۲-۷-۴- مقیاس هایی از سیاهه شیوه های كنار آیی            ۵۱

۲-۸- عوامل موثر بر استرس و كنارآیی            ۵۵

۲-۸-۱- حمایت اجتماعی      ۵۵

۲-۸-۲- تفاوتهای فردی        ۵۹

۲-۸-۲-۱- شخصیت نوع A  ۶۰

۲-۸-۲-۲- اضطراب و روان رنجورخویی        ۶۱

۲-۸-۲-۳- سخت رویی        ۶۳

۲-۸-۲-۴- خوش بینی در مقابل بدبینی ۶۵

۲-۸-۳- عزت نفس ۶۶

۲-۹- سبك اسناد     ۶۸

۲-۹-۱- سبك اسناد خوش بین/ بدبین    ۷۱

۲-۹-۲- سبك اسناد و رابطه آن با سلامت و سبك های كنارآیی         ۷۲

۲-۱۰- سلامت روان و ابعاد آن          ۷۷

۲-۱۰-۱- مفهوم سلامت روان            ۸۲

جدول ۲-۲: مفهوم سازی وعملیاتی ابعاد سلامت و روانشناختی و اجتماعی      ۸۵

۲-۱۰-۲- بیماری  روانی و سلامت روان : مدلت حالت كامل           ۸۷

نمودار ۲-۱: بیماری روانی و سلامت روان؛ مدل حالت كامل (همان منبع، ص ۵۰)       ۸۸

۲-۱۱- آموزش مهارتهای مدیریت بر استرس      ۹۰

۲-۱۱-۱- مقدمه ای بر استرس و كنارآیی          ۹۱

۲-۱۱-۲- راهكارهای ذهنی و عقلانی جهت كنارآیی با استرس         ۹۴

۲-۱۱-۳- روشهای فیزیكی كنار آمدن با استرس   ۹۸

۲-۱۱-۴- مهارتهای مطالعه، آمادگی برای امتحان و مدیریت بر زمان ۱۰۰

۲-۱۱-۵- مهارتهای ارتباطی و میان فردی         ۱۰۲

۲-۱۱-۶- تقویت اعتماد به نفس،عزت نفس ومقابله با افسردگی و نگرانی        ۱۰۴

۲-۱۱-۶-۱- آموزش مجدد سبك اسناد در افسردگی            ۱۰۷

۲-۱۲- مروری بر پژوهشهای پیشین    ۱۰۹

تحقیقات انجام شده در ایران   ۱۰۹

رابطه سبك های اسناد و شیوه كنار آیی با استرس ۱۱۰

بررسی ها در زمینه شیوه های كنار آیی با استرس            ۱۱۲

مروری بر پژوهشهای انجام شده در خارج          ۱۱۴

ب) تحقیقات پیرامون راهكارهای كنارآیی:          ۱۱۷

خلاصه   ۱۲۱

ه – در پایان یافته های پژوهشی درایران و خارج آورده شد. ۱۲۱

فصل سوم            ۱۲۲

مقدمه     ۱۲۳

۳-۱- جامعه آماری ۱۲۳

۳-۲- نمونه پژوهش            ۱۲۳

۳-۳- شیوه نمونه‌گیری        ۱۲۳

۳-۴- ابزارهای اندازه‌گیری   ۱۲۴

۳-۴-۱- مقیاس كنارآیی نوجوانان        ۱۲۵

سبك اول یا حل مشكل كنارآیی بارور    ۱۳۰

سبك دوم، مراجعه به دیگران ۱۳۰

سبك سوم، كنار آمدن نابارور (اجتنابی) ۱۳۱

جدول ۳-۱: راهنمای نمره گذاری مقیاس كنارآیی نوجوانان  ۱۳۱

نحوه نمره گذاری   ۱۳۲

اعتبار و پایایی مقیاس  كنارآیی نوجوانان           ۱۳۴

۳-۴-۲- مقیاس  – R90-SCL 136

توصیف ابعاد ۹ گانه آزمون R – ۹۰ – SCL       ۱۳۹

داشتن این عقیده كه بخاطر گناهانی كه انجام داده اید باید مجازات شوید            ۱۴۷

داشتن این عقیده كه عیب و نقص مهم و جدی در بدن شما وجود دارد ۱۴۷

الف-  شاخص ضریب ناراحتی (PSDI) 148

ب – علامت شناسی كلی علائم مرضی ( GSI)   ۱۴۹

ج – جمع علائم مرضی (PST)           ۱۴۹

نمره گذاری آزمون  – R90-SCL        ۱۴۹

پایایی آزمون  – R90-SCL   ۱۵۰

اعتبار آزمون  – R90-SCL   ۱۵۱

۳-۴-۳- پرسشنامه اسنادی در كودكان ونوجوانان ۱۵۳

روایی و اعتبار پرسشنامه     ۱۵۵

جدول ۳-۲: نمرات پرسشنامه سبك اسنادی كودكان و پرسشنامه افسردگی(۰۰۱/۰) R **  و ۰۵/۰ <   P، پایایی و ثبات پرسشنامه CASQ را درمطالعه پیترسون و سلیگمن (۱۹۸۴) نشان می‌دهد.        ۱۵۵

جدول ۳-۳:  پایایی نمرات پرسشنامه سبك اسنادی در كودكان بوسیله KR20  (هیبت‌ ‌الهی،۱۳۷۳)  ۱۵۷

جدول۳-۴: كلید نمره گذاری پرسشنامه سبك اسناد كودكان (CASQ) (فرم ۳۶ سئوالی) موقعیتهای مثبت (Cp) 158

موقعیت های منفی (CN )     ۱۵۸

مقیاس درونی بودن ۱۵۸

۳-۵- روش اجرای پژوهش   ۱۵۹

۳-۶- طرح تحقیق  ۱۶۰

۳-۷- روشهای آماری در تحلیل داده ها  ۱۶۱

خلاصه   ۱۶۳

فصل چهارم          ۱۶۴

۴-۱- داده های توصیفی  پژوهش        ۱۶۵

گروه      ۱۶۵

جدول ۴-۱:  شاخص های توصیفی  متغییر كسب كنار ایی اجتنابی  گروه‌های آزمایش و گواه در مرحلة پیش آزمون     ۱۶۷

انحراف معیار       ۱۶۷

نمودار ۴-۱: مقایسه میانگین‌ زیر مقیاسهای سبك كنارآیی اجتنابی در دو گروه آزمایش و گواه در مرحله پیش آزمونجدول ۴-۲: شاخص های توصیفی متغیر سبك كنارآیی اجتنابی  گروه‌های آزمایش وگواه در مرحلة پس آزمون  ۱۶۹

جدول ۴-۲: شاخص های توصیفی متغیر سبك كنارآیی اجتنابی  گروه‌های آزمایش وگواه در مرحلة پس آزمون            ۱۷۰

انحراف معیار       ۱۷۰

آزمایش   ۱۷۰

نمودار ۴-۲: مقایسه میانگین‌ زیر مقیاسهای سبك كنارآیی اجتنابی در دو گروه آزمایش و گواه در مرحله پس آزمونجدول ۴-۳:  شاخص های توصیفی متغیر سبك اسناد منفی و زیر مقیاس‌های آن در مرحله پیش آزمون ۱۷۲

جدول ۴-۳:  شاخص های توصیفی متغیر سبك اسناد منفی و زیر مقیاس‌های آن در مرحله پیش آزمون          ۱۷۳

نمودار ۴-۳: مقایسه میانگین‌ سبك اسناد منفی و زیر مقیاسهای آن در دو گروه آزمایش و گواه در مرحله پیش آزمونجدول ۴-۴:  شاخص های توصیفی  متغیر سبك اسناد منفی و زیر مقیاس ها آن در مرحلة آزمون ۱۷۴

جدول ۴-۴:  شاخص های توصیفی  متغیر سبك اسناد منفی و زیر مقیاس ها آن در مرحلة آزمون    ۱۷۵

نمودار ۴-۴: مقایسه میانگین‌ سبك اسناد منفی و ابعاد آن در دو گروه آزمایش و گواه در مرحله پس آزمونجدول ۴-۵: شاخص‌های توصیفی متغیر سلامت روان و ابعاد آن در مرحله پیش آزمون  ۱۷۶

جدول ۴-۵: شاخص‌های توصیفی متغیر سلامت روان و ابعاد آن در مرحله پیش آزمون   ۱۷۷

انحراف معیار       ۱۷۷

آزمایش   ۱۷۷

نمودار ۴-۵: مقایسه میانگین‌ زیر مقیاسهای فهرست ۹۰ نشانه مرضی در دو گروه آزمایش و گواه در مرحله پیش آزمونجدول ۴-۶-  شاخص های توصیفی  متغیر سلامت روان و ابعاد آن درمرحلة پس آزمون           ۱۷۹

جدول ۴-۶-  شاخص های توصیفی  متغیر سلامت روان و ابعاد آن درمرحلة پس آزمون  ۱۸۰

انحراف معیار       ۱۸۰

آزمایش   ۱۸۰

نمودار ۴-۶: مقایسه میانگین‌ زیر مقیاسهای فهرست ۹۰ نشانه مرضی در دو گروه آزمایش و گواه در مرحله پس آزمون ۱۸۲

نمودار ۴-۷: مقایسه میانگین‌ متغیر سلامت روان در دو گروه آزمایش و گواه در مراحل  پیش آزمون و پس آزمون       ۱۸۳

۴-۲- آزمون فرضیه های پژوهش       ۱۸۴

جدول ۴-۷: آزمون معناداری تفاوت میانگین‌ها در سبك كنارآیی اجتنابی در دوگروه آزمایش و گواه  ۱۸۵

جدول ۴-۸: آزمون معناداری تفاوت میانگین های دو گروه (آزمایش وگواه) در زیرمقیاس‌های سبك كنارآیی اجتنابی      ۱۸۵

جدول ۴-۹:  آزمون معناداری میانگین های دو گروه آزمایش و گواه در  كسب اسناد منفی ۱۸۸

جدول ۴-۱۰: آزمون معناداری میانگین های دو گروه آزمایش – گواه در زیر مقیاس‌های سبك  اسناد منفی      ۱۸۸

جدول ۴-۱۱: آزمون معناداری تفاوت میانگین های دو گروه آزمایش و گواه در متغیر سلامت روان ۱۸۹

از آنچه كه از جدول ۴-۱۱ بر می آید می توان ملاحظه كرد، در متغیر سلامت روان، چون t مشاهده شده ۵۷/۳=مt در درجه آزادی ۶۸=df (در سطح معنی داری ۰۱/۰P<) معنادار است پس می توان نتیجه گرفت فرض صفر رد می شود و فرض محقق پذیرفته می شود.            ۱۹۰

جدول ۴-۱۲: آزمون معناداری تفاوت میانگین های دو گروه آزمایش و گواه در زیر ابعاد فهرست ۹۰ نشانه مرضی     ۱۹۱

خلاصه فصل چهارم            ۱۹۴

فصل پنجم            ۱۹۵

مقدمه     ۱۹۶

۵-۱- خلاصه و نتیجه گیری  ۱۹۶

۵-۲- بحث و جمع بندی (بحث دریافته ها)         ۲۰۴

۵-۳- محدودیت های پژوهش ۲۰۹

۵-۴- پیشنهادات     ۲۱۱

پیشنهادات بكار بسته:           ۲۱۱

پیشنهادهایی جهت پژوهشهای بعدی:    ۲۱۲

فهرست منابع فارسی           ۲۱۳

برگه تكلیف خانگی:  آگاهی از استرس روزانه     ۲۲۱

فرم خودكنترلی هیجانی ( منطقی)        ۲۲۳

روش حل مشكل     ۲۲۵

راهنمایی ۱:         ۲۲۷

راهنمایی ۲:         ۲۲۸

ناخشنوی و افسردگی           ۲۲۹

مقابله با نگرانی واضطراب   ۲۳۴

۱- اثرات نگرانی برتفكر      ۲۳۴

۲- تاثیر نگرانی براحساسات  ۲۳۵

۳- تاثیر نگرانی بررفتار       ۲۳۵

۴- تاثیر نگرانی بر بدن        ۲۳۵

حل نگرانی          ۲۳۶

مروری بر دوره شیوه های كنار آمدن با استرس   ۲۳۸

آموزش تنفس و انبساط         ۲۴۱

تنفس  شكمی:        ۲۴۱

تمرین ۱: ببینید چگونه نفس می كشید:  ۲۴۱

تمرین ۲: تغییر تنفس از سینه فوقانی به شكمی    ۲۴۲

تمرین ۳: تن آرامی پیشرفته (پیشرونده)            ۲۴۲

دانلود فایل